مارکت پلیس چیست و چه تفاوتی با فروشگاه اینترنتی دارد؟  (راهنما جامع + مزایا و معایب)

در سال‌های اخیر، رشد چشمگیر تجارت آنلاین مسیر خرید و فروش را به‌کلی متحول کرده است. پلتفرم‌های مختلفی به وجود آمده‌اند که هرکدام شیوه‌ای متفاوت برای عرضه و ارائه کالا یا خدمات دارند. در این میان، دو مدل رایج یعنی مارکت‌پلیس‌ها و فروشگاه‌های اینترنتی، بیش از همه مورد توجه قرار گرفته‌اند. اما تفاوت این دو دقیقاً در چیست و انتخاب درست برای کسب‌وکار شما کدام است؟
پاسخ به این سؤال بستگی زیادی به نقش شما در این فضا دارد؛ آیا مدیر یک برند هستید، یک فروشنده مستقل یا صرفاً یک خریدار؟ در این بلاگ، ابتدا نگاهی اجمالی به تعریف این دو مدل خواهیم داشت، سپس تفاوت‌ها، مزایا و معایب هر کدام را بررسی می‌کنیم تا به شما کمک کنیم انتخابی آگاهانه‌ و متناسب با نیازتان داشته باشید.

مارکت‌پلیس یا بازارگاه آنلاین، پلتفرمی است که در آن چندین فروشنده مختلف کالا یا خدمات خود را در یک بستر مشترک عرضه می‌کنند و خریداران می‌توانند از میان گزینه‌های متنوع، مقایسه کرده و انتخاب کنند. برخلاف فروشگاه اینترنتی که تنها محصولات یک فروشنده یا برند را ارائه می‌دهد، مارکت‌پلیس بستری چندفروشنده‌ای است. نمونه‌های آشنای مارکت‌پلیس در ایران شامل دیجی‌ کالا، ترب و ایمالز هستند که هرکدام به نوعی این مدل را پیاده‌سازی کرده‌اند. در سطح جهانی نیز پلتفرم‌هایی مانند Amazon، eBay و AliExpress از معروف‌ترین مارکت‌پلیس‌های آنلاین به شمار می‌روند. استفاده از این مدل نه‌تنها باعث تنوع محصول و رقابت سالم‌تر بین فروشنده‌ها می‌شود، بلکه تجربه خرید بهتری را برای کاربر نهایی فراهم می‌آورد.

یکی از مهم‌ترین مزایای خرید از مارکت‌پلیس‌ها، تنوع بالای کالاهاست. در این پلتفرم‌ها، چندین فروشنده مختلف یک محصول مشابه را با برندها، ویژگی‌ها و قیمت‌های متفاوت عرضه می‌کنند؛ 

تنوع کالاها باعث می‌شود خریداران بتوانند به راحتی بین گزینه‌ها مقایسه دقیق‌تری از نظر قیمت، کیفیت و شرایط فروش داشته باشند. 

ثبت‌نام در یک مارکت‌پلیس برای فروشندگان مزایای متعددی به همراه دارد که مهم‌ترین آن‌ها، دسترسی به ترافیک بالا و کاربران فعال در این پلتفرم‌هاست. مارکت‌پلیس‌هایی مانند دیجی‌کالا یا ایمالز، روزانه هزاران بازدیدکننده دارند که به دنبال کالاهای متنوع هستند، و این موضوع می‌تواند شانس فروش را برای فروشندگان تازه‌وارد یا کسب‌وکارهای کوچک به طرز چشمگیری افزایش دهد.

 علاوه بر این، فروشنده‌ها می‌توانند از زیرساخت‌های آماده مانند سیستم لجستیک، انبارداری، پرداخت امن و حتی تبلیغات هدفمند بهره‌مند شوند، بدون اینکه نیازی به سرمایه‌گذاری کلان برای راه‌اندازی یک فروشگاه اینترنتی مستقل داشته باشند. این ویژگی‌ها، مارکت‌پلیس را به گزینه‌ای هوشمندانه برای شروع یا توسعه فروش آنلاین تبدیل می‌کند.

راه‌اندازی یک مارکت‌پلیس آنلاین می‌تواند فرصت‌های کم‌نظیری برای ایجاد درآمدی پایدار و پیوسته فراهم کند. برخلاف فروشگاه‌های سنتی که مستقیماً کالا می‌فروشند، مارکت‌پلیس‌ها با فراهم کردن بستر خرید و فروش بین کاربران، از هر تراکنش پورسانت یا کارمزد مشخصی دریافت می‌کنند؛ این مدل درآمدی به مرور زمان و با افزایش تعداد فروشندگان و مشتریان، بسیار مقیاس‌پذیر و سودآور می‌شود.

از سوی دیگر، ایجاد یک مارکت‌پلیس موفق می‌تواند نقش مهمی در برندسازی دیجیتال ایفا کند و توجه سرمایه‌گذاران را برای توسعه پلتفرم یا جذب منابع مالی بیشتر جلب نماید. همین ویژگی‌ها باعث شده مارکت‌پلیس‌ها به یکی از مدل‌های محبوب در اقتصاد دیجیتال تبدیل شوند.

فروشگاه اینترنتی به وب‌سایتی گفته می‌شود که یک فروشنده مشخص، معمولاً یک برند شخصی یا تولیدکننده، محصولات یا خدمات خود را مستقیماً به مشتریان عرضه می‌کند. در این ساختار، مالک فروشگاه مسئول تمامی بخش‌ها از جمله تأمین کالا، انبارداری، بازاریابی و ارسال سفارشات است. برخلاف مارکت‌پلیس که چندین فروشنده در یک بستر مشترک فعالیت می‌کنند، فروشگاه اینترنتی معمولاً متمرکز بر یک کسب‌وکار واحد است و کنترل کامل تجربه خرید در اختیار همان فروشنده قرار دارد. نمونه‌های متداول فروشگاه اینترنتی شامل سایت‌های رسمی برندهای بزرگ و کوچک است که مستقیماً محصولات خود را بدون واسطه به فروش می‌رسانند.

خرید از فروشگاه اینترنتی مزایای خاصی دارد که مهم‌ترین آن‌ها اطمینان از اصالت کالا است، زیرا محصولات مستقیماً توسط برند یا تولیدکننده ارائه می‌شوند و خبری از واسطه‌ها یا فروشندگان متعدد نیست. این موضوع باعث می‌شود خریدار با خیال راحت‌تری نسبت به کیفیت و اصل بودن کالا اقدام به خرید کند.

دسترسی به پشتیبانی تخصصی و مستقیم از سوی فروشگاه، امکان حل سریع مشکلات و دریافت خدمات پس از فروش را فراهم می‌کند، که تجربه خرید را برای مشتریان بسیار راحت‌تر و مطمئن‌تر می‌سازد.

راه‌اندازی فروشگاه اینترنتی به کسب‌وکارها امکان می‌دهد تا کنترل کامل روی قیمت‌گذاری، محتوای سایت و فرآیند ارسال سفارشات داشته باشند، که این کنترل مستقیم به آن‌ها اجازه می‌دهد تجربه خریدی دقیقاً مطابق با استانداردهای خود ارائه دهند.

در فروشگاه اینترنتی می‌توانید به صورت اختصاصی و هدفمند به برندسازی محصولات و کسب‌ و کار خود بپردازید، بدون وابستگی به پلتفرم‌های واسطه. این ویژگی‌ها باعث می‌شود فروشگاه اینترنتی به گزینه‌ای ایده‌آل برای کسب‌وکارهایی تبدیل شود که می‌خواهند هویت برند خود را تقویت کرده و ارتباط نزدیک‌تری با مشتریان برقرار کنند. 

مارکت‌پلیس‌های موفق ایرانی نقش مهمی در توسعه تجارت آنلاین ایفا کرده‌اند و هر کدام با رویکردی متفاوت توانسته‌اند بخش خاصی از بازار را به خود اختصاص دهند. به عنوان مثال، دیجی‌ کالا با تمرکز بر فروش مستقیم و مارکت‌پلیس، گستره وسیعی از کالاها را ارائه می‌دهد و یکی از بزرگ‌ترین و شناخته‌شده‌ترین پلتفرم‌های کشور است. ترب به عنوان موتور جستجوی قیمت، به کاربران امکان می‌دهد قیمت محصولات را در فروشگاه‌ها و مارکت‌پلیس‌های مختلف مقایسه کنند و بهترین گزینه را انتخاب کنند. همچنین ایمالز بیشتر به عنوان یک مارکت‌پلیس تخصصی در حوزه کالاهای دیجیتال فعالیت دارد و با ارائه خدمات متنوع، تجربه خرید متفاوتی را فراهم کرده است. این تفاوت در عملکرد و تمرکز هر پلتفرم باعث شده تا بازار مارکت‌پلیس‌های ایرانی متنوع و پویا باقی بماند.

ثبت‌نام در دیجی‌کالا به عنوان فروشنده، فرآیندی ساده اما منظم است که ابتدا با ایجاد حساب کاربری در سایت آغاز می‌شود. پس از ثبت اطلاعات پایه، فروشنده باید مدارک قانونی مانند کارت ملی، جواز کسب یا پروانه فعالیت، و اطلاعات بانکی خود را ارائه دهد تا هویت و اعتبار او تأیید شود. این مراحل به منظور حفظ امنیت معاملات و اطمینان از کیفیت فروشندگان در پلتفرم انجام می‌گیرد. پس از تأیید مدارک، فروشنده می‌تواند محصولات خود را در دیجی‌کالا بارگذاری کرده و از امکانات گسترده مارکت‌پلیس برای فروش و تبلیغات بهره‌مند شود. این روند باعث می‌شود که دیجی‌کالا فضایی امن و مطمئن برای خریداران و فروشندگان فراهم آورد.
راهنمای کامل ثبت نام در پنل فروشندگان دیجی کالا

2. ثبت نام در ترب